14.04.2013. Trudna sytuacja polityczno-gospodarcza Zimbabwe wymaga szybkich, zdecydowanych działań ze strony rządu. Zorganizowano konferencję dla inwestorów w Johannesburgu, na której zidentyfikowano czynniki utrudniające rozwój inwestycji. Rząd ustanawia akty prawne, których wdrożenie ma na celu dźwignięcie kraju z gospodarczej zapaści.
Rząd Zimbabwe zwiększa wysiłki w celu wykorzystania inwestycyjnego potencjału kraju. W Johannesburgu zorganizowano konferencję dla inwestorów z RPA. W trakcie konferencji Tapiwa Mshkada, Minister Zimbabwe ds. rozwoju gospodarki i promocji inwestycji, członek MDC-T potwierdził, że RPA nadal jest głównym partnerem handlowym Zimbabwe, zajmując ponad 60% krajowego rynku handlu z zagranicą. Potwierdzają to raporty z grudnia 2012 r. Aktywność RPA jest widoczna w wielu lokalnych projektach i jawi się jako brama dla inwestycji zagranicznych globalnie w Afryce. Minister Mashakada podkreślił, że główną przeszkodą w próbach rozwoju inwestycji zagranicznych dla Zimbabwe jest „Empowerment Act” i dopóki prawo będzie upolitycznione, dopóty Zimbabwe pozostawać będzie w tyle pod względem inwestycji i rozwoju gospodarczego.
W konferencji wziął udział prof. Anthony Black z Uniwersytetu Cape Town, który wyraził swoją obawę o inwestycyjny klimat w Zimbabwe. Black dostrzegł pilną potrzebę stworzenia klarownej, transparentnej polityki gospodarczej, przeprowadzenia demokratycznych wyborów, zapewnienia, że infrastruktura działa poprawnie a prawo własności jest dostatecznie chronione. Przywołał też kraje szybkiego wzrostu gospodarczego jak Nigeria, Tanzania, Ghana i Bostwana jako zdecydowanie bardziej przyjazne dla inwestorów. Stwierdził, że podczas gdy Afryka faktycznie przyciąga wielkie zagraniczne inwestycje, Zimbabwe nie jest jej składową tego procesu. Prawo nie zachęca do inwestowania, gdyż zmusza przedsiębiorców do sprzedaży większościowych udziałów w firmach miejscowej, rdzennej ludności.
Minister Mashakada obwinił Ministrów partii ZANU-PF za utrudnianie, prac nad zmianą przepisów ustawy Investment Authority Act z 1996 r., tak aby nie hamowały one inwestycji zagranicznych. Niemniej jednak, Mashakada obiecał, że jego Ministerstwo będzie kontynuowało obraną drogę promowania Zimbabwe w innych krajach jako regionu o dużym, zróżnicowanym potencjale inwestycyjnym. Przypomniał także, że Zimbabwe Investment Authority posiada zatwierdzony projekt inwestycyjny na 13 miliardów dolarów, z czego aż 80% dotyczy wydobycia surowców mineralnych.
W raporcie Ministerstwa Finansów Zimbabwe za miesiąc luty przypomniano, że został zatwierdzony rządowy program Accelerated Debt Clearance & Development Strategy (ZADDS), który ma na celu ułatwić rozwój partnerstwa w kwestiach politycznych oraz umożliwić zredukowanie długu publicznego Zimbabwe (według Ministra Finansów Tendai Biti w styczniu 2013 r. w skarbcu krajowym znajdowało się 217 USD). Ministerstwo Finansów opracowuje akty wykonawcze, które umożliwią wdrożenie programu ZADDS.
Z raportu wynika także, że: poziom inflacji w Zimbabwe, po odejściu rządu w 2009 r. od waluty narodowej, stabilizuje się i od roku 2012 do chwili obecnej waha się w zakresie 0,5-4,5%; na ok.13 mln mieszkańców Zimbabwe, 1,5 mln otrzymuje stałą pomoc żywnościową od rządu i organizacji humanitarnych; banki kredytują najwięcej, bo 19%, inwestycji w rolnictwie, 18% kredytów trafia do sektora produkcyjnego; import w lutym oszacowano na 606,6 mln USD, export 254,7 mln USD, z tego 69,9% przypada na produkty sektora wydobywczego, głównie platyny, złota i diamentów. Poziom bezrobocia w Zimbabwe nie zmienił się w ostatnich latach i wynosi ponad 90%.
ZANU-PF - Zimbabwe African National Union-Patriotic Front – partia dowodzona przez Prezydenta Zimbabwe Roberta Gabriela Mugabe, udział w parlamencie 99/210, partia socjalistyczna z nurtem nacjonalistycznym
MDC-T - Movement for Democratic Change Tsvangirai – partia dowodzona przez premiera Zimbabwe, Morgana Tsvangirai, udział w parlamencie 100/210, partia socjaldemokratyczna, centrolewicowa
Tapiwa Mashakada – Minister ds. rozwoju gospodarki i promocji inwestycji, w 1990 r. główny ekonomista Zimbabwe Congress of Trade Unions (ZCTU), członek partii MDC, jest przedsiębiorczym ministrem, którego działania zorientowane są na rozwój gospodarki Zimbabwe
Indigenization and Economic Empoverment Act – ustawa zatwierdzona przez Prezydenta Mugabe 09.03.2008 r., pomimo sprzeciwu opozycji MDC, dająca Zimbabweńczykom prawo do przejęcia kontroli nad wieloma zagranicznymi inwestorami, będącymi właścicielami przedsiębiorstw w Zimbabwe, celem było przekazanie w ręce rdzennych Afrykańczyków ponad 50% przedsiębiorstw, ustawa definiuje „indigenous Zimbabwean” jako każdego rdzennego Zimbabwańczyka lub jego/jej potomka, który przed 18.04.1980 r. była nękany/a z powodu dyskryminacji na tle rasowym (od 1890 r. Zimbabwe było kolonią Wielkiej Brytanii, od 1956 r., odzyskało niepodległość z rządami białej mniejszości, od 1980 r. władzę przejęła czarna większość)
Na podstawie: allAfrica.com, zanupf.org, gta.gov.zw, zia.co.zw, investafrica.pl, m.wiadomosci.gazeta.pl, en.wikipedia.org
Zdjęcie za: wikimedia commons
Anna Ciesłowska
