Unia Europejska wprowadza system monitorowania granic

14.10.2013. Unia Europejska przyjęła plan utworzenia europejskiego programu nadzoru granic- EUROSUR (European Border Surveillance System). Ma być on odpowiedzią na napływ imigrantów do Europy, a jego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa przybyszom. O tym jak bardzo jest to potrzebne przypomniała kolejna tragedia u wybrzeży Lampedusy.

W ramach systemu utworzone zostaną narodowe centra koordynacyjne, które sprzężone będą z Europejską Agencją Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych - Frontex z siedzibą w Warszawie. Program ma zwiększyć wykrywalność służb patrolowych szczególnie na obszarze basenu Morza Śródziemnego. W ostatnich latach największa liczba imigrantów docierała do Europy właśnie drogą morską. Tu też miały miejsce największe tragedie - od katastrofy łodzi z ponad 70 ofiarami śmiertelnymi w maju 2011 roku do niedawnej głośnej tragedii. Głównymi kierunkami morskiej emigracji do Europy są wyspy Gibraltar i Lampedusa, a także wybrzeża Grecji, skąd imigranci podróżują wgłąb kontynentalnej Europy. Oprócz Włoch, Grecji oraz Hiszpanii, najwięcej ludzi napływających z Afryki szuka lepszego życia we Francji i Holandii. Pozostałe cele programu koncentrują się wokół lepszej wykrywalności aktywności przestępczej, głównie przemytu ludzi czy narkotyków.

Nowe technologie, w postaci wykorzystania dronów i satelit mają zwiększyć wykrywalność łodzi z imigrantami, które często są przepełnione i mogą wymagać reakcji ze strony służb europejskich jeszcze na morzu. Jednakże, dotychczas głównym problemem nie była niedostateczna wykrywalność, lecz brak koordynacji. W skrajnych przypadkach dochodziło do zaniedbań ze strony ludzi, a także do zwykłego braku empatii. Zeznania ocalałych rozbitków przy okazji udokumentowanej tragedii z 2011 roku opowiadały o braku reakcji na sygnały o pomoc ze strony przepływających blisko łodzi rybackich. Koordynacja zawiodła z kolei, gdy również w przypadku tamtej tragedii śmigłowce morskiej straży Włoch namierzyły łódź, zrzuciły worki z pomocą żywnościową, by następnie nie pojawić się już przez następne 15 dni. W tym czasie łódź zadryfowała na wybrzeże libijskie, a z 72 migrantów 63 osoby poniosły śmierć.

Zastrzeżenia do przyjętego w czwartek przez Parlament Europejski programu zawierają się w dwóch punktach. Wspólnota, której poszczególne państwa członkowskie zmagają się od kilku lat z nienotowanymi dotąd poziomami bezrobocia oraz wysokimi poziomami zadłużenia, planuje wydać na oparty na najnowszych technologiach system 244 miliony euro. Kwota ta została przez część krytyków przyjęta jako nierealistyczna i zdecydowanie niedoszacowana. Zastrzeżenia innego rodzaju dotyczą praw człowieka. Państwa UE mają współpracować w budowie systemu z krajami Afryki Północnej, skąd tranzytem napływa zdecydowana większość imigrantów. W przypadku uchodźców, prześladowanych w tych krajach na tle politycznym istnieje poważne ryzyko, że państwa korzystając z nowego systemu zawrócą łodzie zanim zdążą one dopłynąć do zewnętrznej granicy Unii.

Infografika- liczba migrantów w poszczególnych krajach UE na 1000 mieszkańców: Eurostat, europa.eu

Na podstawie: spiegel.de, euroreporter.co

Mariusz Świderski