23.10.2013. Pierwsze doniesienie o osobach, które zmarły na skutek zatrucia ołowiem w nigeryjskim stanie Zamfara pojawiły się w czerwcu 2010 r. Problem skażenia terenu niebezpiecznym dla zdrowia metalem nie został jednak rozwiązany. Społeczne skutki nielegalnego wydobywania złota, które przyczynia się do zanieczyszczania wód i gleby ołowiem, są katastrofalne.
Zamfara to nigeryjski stan, który stał się centrum wydobycia złota. Niestety większość pracujących tam górników jest niewykwalifikowana, a część kopalni działa nielegalnie. Ponieważ tamtejsze złoża złota zawierają także dużo ołowiu, podczas wydobywania dochodzi do zanieczyszczenia tym metalem nie tylko narzędzi i terenów wydobywczych, ale także lokalnych wód i gruntów. Do skażenia ołowiem najczęściej dochodzi w trakcie obróbki skał, do której część górników używa okolicznych młynów. Ołów z łatwością przedostaje się do źródeł wody powodując zatrucie nie tylko u ludzi, ale także zwierząt, zwłaszcza kóz i bydła, które przyprowadzane są przez pasterzy do zanieczyszczonych zbiorników.
Szacuje się, że wskutek zatrucia ołowiem zmarło już ok. 400 dzieci poniżej 5 roku życia, a niemal 2 tys. cierpi z powodu powikłań. W całym regionie zagrożonych kontaktem z ołowiem jest od 6 do 9 tys. osób, ponieważ należy brać pod uwagę również handlarzy przybywających z dalszych obszarów. Najbardziej narażone są oczywiście najmłodsze dzieci, u których zatrucie ołowiem może powodować zmiany neurologiczne, wpływając niekorzystnie na ich zdolność do koncentracji i uczenia się, a także prowadzić do antyspołecznego, a nawet agresywnego zachowania. Bardzo duże ilości ołowiu w organizmie mogą prowadzić do niepełnosprawności (np. utrata wzroku lub słuchu, paraliż, powikłania związane z uszkodzeniem nerek) lub w najgorszych przypadkach do śmierci. Badacze ostrzegają, że niebezpieczeństwo zatrucia ołowiem dotyczy nie tylko najmłodszych dzieci, ale także i starszych dzieci, kobiet w ciąży i nienarodzonych dzieci oraz dorosłych.
Leczenie jest kosztowne i może trwać nawet do pięciu lat, w trakcie których pacjenci muszą przychodzić na wizyty kontrolne, przyjmować leki oraz przechodzić testy laboratoryjne. Jedną z najbardziej dotkniętych tym problemem wiosek jest Bagega. Sytuacja w tej wiosce uznawana jest za najbardziej drastyczną w historii jeśli chodzi o ilość osób, u których stwierdzono zatrucie organizmu ołowiem.
Lekarze bez Granic ujawnili pojawienie się problemu zatruć ołowiem w stanie Zamfara już w 2010 r. Niestety od tamtej pory rząd nigeryjski zrobił niewiele, aby pomóc mieszkańcom skażonych okolic. Obiecane wsparcie finansowe w wysokości 3 mln dol. jak dotąd nie dotarło do potrzebujących. Na obszarach nielegalnego wydobywania złota w stanie Zamfara pracuje jednak kilkanaście rządowych i pozarządowych organizacji. Ich zadaniem jest edukowanie okolicznych mieszkańców o zagrożeniach zdrowotnych związanych z zatruciem ołowiem. Biorąc pod uwagę obszar zanieczyszczenia ołowiem, zapobieganie kolejnym skażeniom i zatruciom jest ogromnym wyzwaniem. Problemem jest także sytuacja osób trudniących się wydobywaniem złota w sposób tradycyjny, zwłaszcza nielegalnie – sprzedaż wydobytego złota dostarcza im 10 razy więcej pieniędzy niż mogliby pozyskać z rolnictwa, które uzależnione jest od nieregularnych opadów.
Więcej na temat ofiar zatruć ołowiem i negatywnych skutków wydobywania złota w Nigerii można znaleźć w raportach Human Rights Watch (tutaj) i Lekarzy bez Granic (tutaj).
Na podstawie: aljazeera.com, environmentalhealthnews.org, the nationonlineng.com
Zdjęcie za: nigeriaintel.com
Monika Różalska
