29.07.2014. Michael Ndah przez 13 ostatnich lat pracował dla trzech firm zajmujących się budową dróg w Kamerunie. Jednakże dopiero w ciągu ostatnich dwóch lat jego obecny pracodawca zarejestrował go do CNPS (Narodowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
CNPS jest system emerytalnym dla pracowników sektora prywatnego. Niestety tylko pracodawca może zapisać pracownika do Narodowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Korzyści z przystąpienia do funduszu obejmują hospitalizację, opiekę medyczną oraz chirurgiczną. System nie obejmuje opieki medycznej dla rodziny. W przypadku leczenia rodziny pracownik nie może korzystać z karty ubezpieczeń.
Zgodnie z kodeksem pracy 7% miesięcznego wynagrodzenia jest transferowane do CNPS. Emerytury są niskie. Najwyższe wynagrodzenie, nawet jeśli pracownik zarabiał więcej wynosi około 640 dolarów. Liczba osób w wieku produkcyjnym, którzy należą do CNPS jest niska. W Kamerunie 53%, czyli 21,7 mln osób znajduje się w wieku produkcyjnym, z czego jedynie 10% podlega ubezpieczeniu.
Wszyscy pracownicy w sektorze formalnym już osiem dni po podpisaniu umowy o pracę powinni być zarejestrowani w Narodowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Problem tkwi w tym, że pracodawcy nie respektują prawa. Inspektor generalny w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, John Yewoh Forchu, potwierdza, iż mamy do czynienia z wysoką stopą bezrobocia wynoszącą 30%, a pracodawcy nie wyrażają chęci podpisywania umowy z pracownikami. Większość pracodawców by uniknąć płacenia składek na ubezpieczenia społeczne podaje fałszywą liczbę zatrudnionych. Zjawisko to jest powszechne nie tylko w Kamerunie, ale również w innych państwach afrykańskich, w których ponad 70% populacji pracuje w sektorze nieformalnym.
Podczas gdy państwa Afryki cieszą się wzrostem gospodarczym, najnowszy roczny raport dotyczący rozwoju społecznego - UNDP, pokazuje, iż problem ubóstwa przybiera na sile. Powszechnie umocniło się przekonanie, iż wyłącznie bogate państwa stać na ochronę socjalną i realizację podstawowych usług. Raport potwierdza, iż większość społeczeństw może pozwolić sobie na wprowadzenie podstawowych usług ochrony socjalnej.
Ochrona socjalna odgrywa znaczącą rolę w redukcji skrajnego ubóstwa. Natomiast liczba programów opieki społecznej pomagających zmniejszyć ubóstwo w Afryce nadal jest znikoma. Raport zwraca uwagę, iż pomimo postępu, Afrykę Subsaharyjską uznaje się za najbardziej nierówny pod względem społecznym region świata. W związku z powyższym można twierdzić, iż istnieje silna konieczność systemowego podejścia, łączącego w sobie mikro i makro inwestycje sektorowe odpowiadające potrzebom ubogich. Ochrona socjalna powinna stanowić narzędzie polityki systemowego podejścia.
Kamerun stara się zreformować Narodowy System Ubezpieczeń Społecznych. Przyszłe zmiany będą obejmować m.in. zwiększenie miesięcznej składki z 7 do 13% wynagrodzenia danej osoby, stworzenie systemu zabezpieczenia dla osób reprezentujących sektor nieformalny i powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, które zagwarantuje dostęp do leczenia, nawet w przypadku, gdy pacjent nie będzie miał na ten cel funduszy.
Urzędnicy Narodowego Funduszu Społecznego ostrzegają, iż jeśli nie zostaną podjęte kroki by zwiększyć ilość osób objętych funduszem przestanie on działać. Jak do tej pory fundusz obejmuje zdecydowanie zbyt mało pracowników. Dodatkowo należy stwierdzić, iż program ubezpieczeń społecznych jest stary (1974 rok) i wymaga reform społecznych, tym bardziej, iż obserwuje się większy niż przez 1990 rokiem proces starzenia się społeczeństwa. Dla przykładu w 1990 roku średnio około 10 pracowników pracowało na 1 emeryta, obecnie 10 pracowników pracuje na 6 emerytów.
Należy zdać sobie sprawę, iż koszty utrzymania i ceny wzrosły. Bez wzrostu płac i emerytur pracowniczych nie można sprostać polepszeniu standardów życia. Dla skutecznej walki z nierównościami społecznymi reformy w Narodowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są niezbędne nie tylko w Kamerunie, ale i całej Afryce Subsaharyjskiej.
Na podstawie: ipsnews.net
Zdjęcie za: commons.wikimedia.org
Wioleta Gierszewska
