16.07.2015. Niezmiernie miło nam poinformować, że nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego ukazała się właśnie książka pt. „Events over Endeavours. Image of the Chinese in Zambia and Angola”. Autorami książki są: Jarosław Jura (współpracownik PCSA) oraz Kaja Kałużyńska i Paul de Carvalho.
Publikacja ma charakter ściśle empiryczny, co stanowi jej istotny wyróżnik. Bazuje na analizie obrazu Chin i Chińczyków w zambijskich i angolańskich mediach i w wypowiedziach internautów (analiza kilku tysięcy artykułów i postów internetowych) oraz na rezultatach badań terenowych przeprowadzonych w Zambii i Angoli (około 120 wywiadów swobodnych).
Książka jest zwieńczeniem projektu pt. „Obraz Chin i Chińczyków oraz kształt interakcji międzykulturowych pomiędzy Chińczykami, a Afrykanami w Zambii i Angoli”, którego kierownikiem był Jarosław Jura, i który był realizowany w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki.
Stanowi ona próbę odniesienia się do problematyki ekspansji (politycznej, gospodarczej, a także kulturalnej) Chińskiej Republiki Ludowej na Czarnym Lądzie. Głównym obiektem zainteresowań i jednocześnie czynnikiem wyróżniającym ekspansję chińską i decydującym o jej sukcesie był (zdaniem autorów) pozytywny obraz Chin i Chińczyków w Afryce. Chiny były postrzegane raczej, jako „Starszy Brat”, kraj, który z wielkim powodzeniem wyszedł z kolonialnej opresji, niż jako kolejny kolonizator. Innym czynnikiem, który prawdopodobnie wpływał na sukces Chin w Afryce jest chiński modus operandi. Wydaje się, że chiński model skupiony na kreowaniu relacji interpersonalnych, stosowany zarówno w działaniach politycznych, jak i w działalności biznesowej, ułatwiał Chińczykom ekspansję na Czarnym Lądzie. Jednakże ten, jednoznacznie do tej pory pozytywny obraz, ostatnio wydaje się ulegać pewnej transformacji, co może pociągać za sobą istotne następstwa społeczne i polityczne.
Wyniki badań wskazują, iż:
- Chińczycy stosują specyficzny, ukształtowany jeszcze w czasach imperium, model ekspansji skupiony na pogłębianiu relacji ekonomicznych przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek nacisku ideologicznego. Model ten jest oparty na budowaniu pozytywnych relacji z elitami krajów afrykańskich i tworzeniu pozytywnego wizerunku Chin na Czarnym Lądzie.
- Proces szybkiego napływu ludności chińskiej do Afryki skutkuje powstaniem szeregu problemów, konfliktów, związanych głównie z istotnymi różnicami kulturowymi pomiędzy Chińczykami, a Afrykanami - zwłaszcza w zakresie relacji pracowniczych. Spowodowało to pogorszenie się wizerunku Chin. Dotyczy to zwłaszcza tych regionów, gdzie Chińczycy zatrudniają bezpośrednio wielu lokalnych robotników – na przykład w Zambii.
- Pogorszenie się (nawet jeśli nieznaczne) wizerunku Chin w Afryce osłabia do pewnego stopnia pozycję Państwa Środka na Czarnym Lądzie. Może to, lub też powinno, skłonić państwa europejskie, w tym Polskę, do zwiększenia aktywności polityczno gospodarczej na Czarnym Lądzie. Wydaje się to tym istotne, że w obliczu kryzysu, który dotknął Europę rozwój kontaktów ekonomicznych z coraz szybciej rozwijającymi się gospodarkami afrykańskimi może być jednym z czynników mogących znacząco poprawić sytuację gospodarczą w Europie.
Zespół PCSA
